Elektron cədvəllər kompüter istifadəçiləri tərəfindən müxtəlif hesabatların aparılmasında çox geniş istifadə olunan proqramlardandır. Elektron cədvəllərin yaradılmasına və onun verilənlərinin manipulyasiyasına imkan verən proqram paketləri cədvəl prosessorları adlanır. Cədvəl prosessorları böyük ölçülü cədvəllərlə işləməyə imkan verir. Bu proqram vasitəsilə nəfis tərtib olunmuş cədvəllərin yaradılması, redaktə olunması və çapı yerinə yetirilir. Ona daxil edilmiş müxtəlif kateqoriyalı funksiyaların köməyilə ədədlər və mətnlər üzərində müxtəlif əməliyyatların yerinə yetirilməsi və çox mürəkkəb hesablamaların aparılması, diaqramların və qrafiklərin qurulması mümkündür.
Datanın vizuallaşdırılması informasiya və datanın qrafiki vasitələrlə təsviridir. Data vizualizasiya əməliyyatları qrafiklər, diaqramlar kimi vizual elementlərdən istifadə edərək datadakı trendləri, kənar komponentləri (outliers) görməyə və anlamağa yardım edir. Big Data dünyasında data vizualizasiya əməliyyatları və texnologiyaları böyük miqdarda olan informasiyanı analiz etməkdə və bu analizə əsasən qərar verməkdə əvəzolunmazdır. Big datanın son sürət inkişaf elədiyi bir vaxtda vizuallaşdırma trilyonlarla datanı daha rahat analiz etməyimiz üçün çox əlverişli bir sahədir. Yaxşı bir vizuallaşdırma lazımsız elementləri datadan xaric edir və lazımi olanları isə ön plana çəkir.
Microsoft Excel, məlumatların təhlilini və vizuallaşdırmasını asanlaşdıran bir çox güclü vasitəyə malikdir. Bu vasitələrdən biri də müxtəlif növ diaqramlardır ki, onlar məlumatların vizual şəkildə təqdim olunmasına kömək edir. Bu məqalədə, MS Excel-də ən çox istifadə olunan diaqram növlərinə nəzər salacaq və onların hər birinin spesifik istifadə halları haqqında ətraflı məlumat verəcəyik.
Kolon Qrafiki (Column Chart)
Kolon qrafiki, statistik məlumatları vizuallaşdırmaq üçün geniş istifadə olunan qrafik növlərindən biridir. Məlumatları daha asan anlamaq və təhlil etmək məqsədilə istifadə olunan kolon qrafikləri, xüsusən də fərqli kateqoriyalar arasındakı fərqləri göstərməkdə effektivdir. Bu məqalə kolon qrafiklərinin nə olduğunu, necə işlədiyini, istifadəsinin üstünlüklərini və məhdudiyyətlərini ətraflı şəkildə izah edəcək.
Kolon Qrafiki Nədir?
Kolon qrafiki, məlumatları şaquli sütunlarla təmsil edən bir qrafik növüdür. Hər bir sütun bir kateqoriyanı təmsil edir və sütunun hündürlüyü müvafiq dəyəri göstərir. Bu qrafik növü, müxtəlif kateqoriyalar arasında müqayisə aparmaq və hər bir kateqoriyanın nisbətən böyüklüyünü vizual şəkildə nümayiş etdirmək üçün istifadə olunur.
Kolon Qrafikinin Strukturu
- Sütunlar (Bars): Kolon qrafikinin əsas hissəsini təşkil edir. Hər sütun bir kateqoriyanı göstərir və sütunun hündürlüyü həmin kateqoriyanın ölçüsünü əks etdirir.
- Y Oxu (Vertical Axis): Bu ox, sütunların hündürlüyünü ölçür və dəyərləri təmsil edir. Y oxu adətən ədədi qiymətlər və ya faizlər göstərir.
- X Oxu (Horizontal Axis): Bu ox, kateqoriyaları təmsil edir və hər bir sütunun hansı kateqoriyaya aid olduğunu göstərir. X oxunda adətən kateqoriya adları və ya qruplar yer alır.
- Etiketlər və Çizgilər: Sütunların üzərində və ya yanında etiketlər yerləşdirilərək məlumatların daha dəqiq şəkildə təqdim olunmasına kömək edir. Grid xətləri və digər köməkçi xətlər də oxumağı asanlaşdırır.
Kolon Qrafikinin Üstünlükləri
- Sadəlik və Aydınlıq: Kolon qrafikləri məlumatların sadə və vizual şəkildə təqdim olunmasını təmin edir. Onlar dəyişənlərin müqayisəsini asanlaşdırır və oxumağı intuitiv edir.
- Kateqoriyaların Müqayisəsi: Fərqli kateqoriyalar arasındakı fərqləri asanlıqla görmək imkanı verir. Bu, müxtəlif dəyişənlərin müqayisəsini aparmaq üçün idealdır.
- Zaman Seriyalı Məlumatlar: Kolon qrafikləri, zaman seriyalı məlumatları izləmək və tendensiyaları göstərmək üçün əlverişlidir. Məsələn, aylıq satışların illik tendensiyasını nümayiş etdirə bilər.
- Fərqli Rənglər və Etiketlər: Kolonlar fərqli rənglərdə və etiketlərlə göstərilərək məlumatların asanlıqla fərqləndirilməsini təmin edir.
Kolon Qrafikinin Məhdudiyyətləri
- Sıxlıq Problemi: Çox sayda kateqoriya olduqda, sütunlar sıxışa bilər və qrafik qarışıq görünə bilər. Bu, məlumatların oxunmasını çətinləşdirə bilər.
- Məhdud İllustrasiya: Kolon qrafikləri, daha mürəkkəb məlumat əlaqələrini göstərməkdə məhdud ola bilər. Daha mürəkkəb təhlil və əlaqələr üçün digər qrafik növləri istifadə oluna bilər.
- Kiçik Dəyişikliklərin Görünməsi: Kiçik dəyişikliklər kolon qrafiklərində bəzən diqqətdən qaça bilər. Çünki vizual fərqlər sütunlar arasında daha açıq olur.
Kolon Qrafiklərinin İstifadə Sahələri
- Maliyyə və İqtisadiyyat: Satış miqdarları, gəlir və xərc tendensiyalarını izləmək üçün istifadə olunur. Şirkətlərin müxtəlif məhsul qruplarının satışlarının müqayisəsi üçün ideal bir vasitədir.
- Təhsil: Siniflərin və ya tələbə qruplarının imtahan nəticələrinin müqayisəsi üçün istifadə edilir. Təhsil performansının vizual olaraq göstərilməsi üçün əlverişlidir.
- Tədqiqat və Statistikalar: Sosial tədqiqatlarda fərqli dəyişənlər arasındakı fərqləri təhlil etmək üçün istifadə olunur. Bölgələrdə qeydə alınan cinayət hadisələrinin müqayisəsi üçün yararlıdır.
- Marketinq: Reklam kampaniyalarının və bazar tədqiqatlarının effektivliyini qiymətləndirmək üçün istifadə olunur. Müxtəlif reklam kanallarından əldə edilən gəlirin müqayisəsi üçün ideal vasitədir.
Nəticə:Kolon qrafikləri, məlumatların vizual təqdimatında geniş istifadə olunan və effektiv olan vasitələrdən biridir. Sadə strukturu və aydın təqdimatı ilə fərqli kateqoriyalar arasındakı fərqləri və tendensiyaları göstərməkdə təsirlidir. Müxtəlif sahələrdə məlumatların analizini asanlaşdırır və təqdimatlarda effektiv vizualizasiya təmin edir. Lakin, məlumatların sıxlığı və mürəkkəbliyi nəzərə alındığında, uyğun qrafik növünü seçmək vacibdir.
Xətt Qrafiki (Line Chart)
Xətt qrafiki, məlumatların zaman içərisində necə dəyişdiyini vizual şəkildə təqdim edən bir qrafik növüdür. Müxtəlif növ məlumatları təhlil etmək və tendensiyaları görmək üçün geniş istifadə olunur. Bu məqalədə xətt qrafiklərinin nə olduğu, necə işlədiyi, istifadə sahələri, üstünlükləri, məhdudiyyətləri və real dünya nümunələri haqqında ətraflı məlumat verəcəyik.
Xətt Qrafiki Nədir?
Xətt qrafiki, məlumat nöqtələrini birləşdirən xəttlərdən ibarət olan bir qrafik növüdür. Bu nöqtələr adətən zaman seriyalı məlumatları, ardıcıl dəyişiklikləri və ya digər davamlı dəyişənləri təmsil edir. Xətt qrafikləri, məlumatların təhlili və vizual təqdimatı üçün çox effektiv bir vasitədir, xüsusən də zaman içərisindəki tendensiyaları və naxışları göstərmək üçün.
Xətt Qrafikinin Strukturu
- Xəttlər (Lines): Xətt qrafikinin əsas hissəsidir. Məlumat nöqtələrini birləşdirən xəttlər, məlumatların zaman içərisində necə dəyişdiyini göstərir.
- Y Oxu (Vertical Axis): Dəyərləri və ya miqdarları təmsil edir. Adətən ədədi qiymətləri göstərir və xətlərin hündürlüyünü ölçür.
- X Oxu (Horizontal Axis): Zamanı və ya digər davamlı dəyişənləri təmsil edir. Bu ox, məlumat nöqtələrinin yerləşdiyi ardıcıllığı göstərir.
- Nöqtələr və Etiketlər: Xətlərin kəsişdiyi nöqtələr, konkret məlumatları təmsil edir və tez-tez bu nöqtələrin üzərində etiketlər yerləşdirilərək dəqiqlik təmin edilir.
- Çizgilər və Grid Xətləri: Qrafikdə əlavə köməkçi xətlər, oxumağı asanlaşdırır və məlumatların dəqiq vizualizasiyasına kömək edir.
Xətt Qrafikinin Üstünlükləri
- Tendensiyaların İzlənməsi: Xətt qrafikləri, zaman içərisindəki dəyişiklikləri və tendensiyaları vizual şəkildə göstərir. Bu, məlumatların uzun müddət ərzində necə dəyişdiyini anlamaq üçün əladır.
- Müqayisə Edilə Bilən Məlumatlar: Eyni qrafikdə birdən çox xətt istifadə edərək müxtəlif dəyişənləri müqayisə etmək mümkündür. Bu, müxtəlif məlumat seriyalarını və ya fərqli qrupları asanlıqla müqayisə etməyə kömək edir.
- Davamlılıq: Xətt qrafikləri, məlumatların davamlı dəyişməsini vizual olaraq təqdim edir. Bu, müəyyən bir dəyişənin zaman içindəki inkişafını izləmək üçün xüsusilə faydalıdır.
- Aydınlıq və Sadəlik: Xətt qrafikləri, məlumatları sadə və aydın şəkildə təqdim edir, bu da onları təqdimatlarda və təhlillərdə effektiv edir.
Xətt Qrafikinin Məhdudiyyətləri
- Sıxlıq və Qarışıqlıq: Bir çox xətt əlavə edildikdə və ya çox sayda məlumat nöqtəsi olduqda, qrafik qarışıq görünə bilər. Bu, məlumatların oxunmasını çətinləşdirə bilər.
- Kiçik Dəyişikliklərin Gizlədilməsi: Əgər məlumat dəyişiklikləri çox kiçikdirsə, xətt qrafikləri bu dəyişiklikləri vizual olaraq göstərməkdə çətinlik çəkə bilər.
- Məhdud İllüstrasiya: Xətt qrafikləri, yalnız zaman içərisindəki dəyişiklikləri göstərir və əlaqəli məlumatları və ya qrupları göstərə bilmir. Müxtəlif növ əlaqələri və təsirləri izah etmək üçün digər qrafik növləri istifadə olunmalıdır.
Xətt Qrafiklərinin İstifadə Sahələri
- Maliyyə və İqtisadiyyat: Maliyyə bazarlarında qiymətlərin və indekslərin zaman içərisindəki dəyişikliklərini göstərmək üçün istifadə olunur. Məsələn, bir şirkətin səhmlərinin qiymətinin illik tendensiyasını göstərən qrafiklər.
- İstehsalat və İdarəetmə: İstehsal proseslərinin və performans göstəricilərinin izlənməsi üçün istifadə edilir. Məsələn, istehsal həcminin aylıq dəyişikliklərini göstərən qrafiklər.
- Təhsil: Tədris performansının və tələbə qiymətlərinin izlənməsi üçün istifadə olunur. Məsələn, tələbələrin imtahan nəticələrinin zaman içərisindəki dəyişiklikləri.
- Tədqiqat və Elmi Araşdırmalar: Elmi tədqiqatlarda dəyişənlərin və təcrübələrin nəticələrinin izlənməsi üçün istifadə edilir. Məsələn, eksperimentlərin nəticələrinin zaman içərisindəki dəyişiklikləri.
- Marketinq: Satış kampaniyalarının və müştəri davranışlarının təhlilində istifadə olunur. Məsələn, marketinq kampaniyalarının satışlara təsirini göstərən qrafiklər.
Nəticə:Xətt qrafikləri, zaman içərisində məlumatların necə dəyişdiyini vizual şəkildə göstərmək üçün effektiv və geniş istifadə olunan vasitədir. Onlar tendensiyaları, dəyişiklikləri və müqayisələri aydın şəkildə nümayiş etdirir. Lakin, məlumatların sıxlığı və mücərrədliyi nəzərə alındığında, uyğun qrafik növünü seçmək vacibdir. Xətt qrafikləri, təqdimatlar, təhlil və qərar qəbul etmə proseslərində dəyərli bir vasitə olaraq istifadə olunur.
Pie Chart (Dairəvi Qrafik)
Dairəvi qrafik (pie chart), müxtəlif kateqoriyaların bir bütününü təşkil edən hissələrini vizual olaraq göstərmək üçün istifadə olunan qrafik növüdür. Dairəvi qrafiklər, məlumatların faizlərini və nisbətlərini asanlıqla təqdim edərək müxtəlif kateqoriyaların nə dərəcədə böyük və ya kiçik olduğunu göstərir. Bu məqalədə dairəvi qrafiklərin nə olduğunu, necə işlədiyini, istifadə sahələrini, üstünlüklərini, məhdudiyyətlərini və real dünya nümunələrini ətraflı şəkildə izah edəcəyik.
Dairəvi Qrafik Nədir?
Dairəvi qrafik, məlumatları bir dairə şəklində təmsil edir və bu dairənin müxtəlif hissələrində kateqoriyaların nisbətləri təsvir edilir. Dairəvi qrafikin hər bir sektoru (bölmə), müəyyən bir kateqoriyanın bütündən nə qədərini təşkil etdiyini göstərir. Bu, xüsusilə məlumatların nisbi payını vizual şəkildə təqdim etmək üçün əlverişlidir.
Dairəvi Qrafikin Strukturu
- Dairə (Pie): Qrafikin əsas hissəsi olan dairə, bütün məlumatı təmsil edir. Bu dairə, müxtəlif kateqoriyaların nisbətlərini göstərmək üçün bölünür.
- Sektorlar (Slices): Dairəvi qrafikin müxtəlif hissələridir. Hər sektor bir kateqoriyanı təmsil edir və bu sektorun bu dairə içindəki nisbəti həmin kateqoriyanın bütündən nə qədərini təşkil etdiyini göstərir.
- Etiketlər və Faizlər: Sektorların üzərində və ya yanında yerləşən etiketlər və faizlər, hər bir kateqoriyanın bütündən nə qədərini təşkil etdiyini göstərir. Bu, məlumatların daha dəqiq anlaşılmasını təmin edir.
- Rənglər: Hər bir sektor fərqli rənglərlə göstərilir ki, bu da müxtəlif kateqoriyaların asanlıqla ayırd olunmasını təmin edir.
- Legenda: Qrafikdəki hər bir sektorun hansı kateqoriyaya aid olduğunu göstərən bir legenda. Bu, qrafikdəki məlumatların daha dəqiq başa düşülməsinə kömək edir.
Dairəvi Qrafikin Üstünlükləri
- Sadəlik və Aydınlıq: Dairəvi qrafiklər, məlumatların nisbətini vizual olaraq sadə və aydın şəkildə təqdim edir. Bu, məlumatların tez və rahat başa düşülməsini təmin edir.
- Nisbətlərin Görünməsi: Fərqli kateqoriyaların bütündən nə qədərini təşkil etdiyini görmək üçün ideal bir vasitədir. Məsələn, marketinq büdcəsinin müxtəlif sektorlara necə bölündüyünü göstərməkdə faydalıdır.
- Vizual Cazibədarlıq: Rənglər və sektorlardan istifadə edərək vizual olaraq cəlbedici və asan başa düşülən qrafiklər təqdim edir.
- Sadə Təqdimat: Kiçik miqdarda məlumat üçün, dairəvi qrafiklər təqdimatlarda və hesabatlarda effektiv və yığcam bir vizual təqdimat təmin edir.
Dairəvi Qrafikin Məhdudiyyətləri
- Məlumat Sıxlığı: Dairəvi qrafiklər çox sayda kateqoriya təqdim edildikdə qarışıq və oxunması çətin ola bilər. Çox sayda sektor əlavə edildikdə, fərqlilikləri görmək çətinləşə bilər.
- Kiçik Dəyişikliklərin Gizlədilməsi: Kiçik nisbətləri göstərməkdə çətinlik çəkir. Əgər iki kateqoriya arasında kiçik fərq varsa, bu fərqlilik dairəvi qrafikdə aydın şəkildə göstərilə bilməz.
- Vizual İllustrasiyanın Məhdudiyyəti: Dairəvi qrafiklər, zaman seriyalı məlumatları və ya məkan dəyişikliklərini təsvir etməkdə məhduddur. Məlumatların dinamiklərini və dəyişiklikləri göstərmək üçün digər qrafik növləri istifadə olunmalıdır.
- Nisbətlərin Tətbiqi: Dairəvi qrafiklər nisbətlərin başa düşülməsi üçün yararlıdır, lakin mütləq ədədi dəyərləri və ümumi məbləğləri dəqiq şəkildə təqdim etmir.
Dairəvi Qrafiklərin İstifadə Sahələri
- Marketinq və Satış: Müxtəlif məhsul qruplarının satış nisbətlərini və bazar paylarını vizual şəkildə göstərmək üçün istifadə olunur. Məsələn, müxtəlif məhsul kateqoriyalarının bazar paylarını nümayiş etdirir.
- Maliyyə və Büdcə: Büdcə bölüşdürülməsi və xərc bölgüsü kimi məlumatların təqdim edilməsi üçün istifadə edilir. Məsələn, bir şirkətin büdcəsinin fərqli departamentlərə necə bölündüyünü göstərir.
- Tədqiqat və Anketlər: Anket nəticələrinin və ya tədqiqat məlumatlarının təhlilində istifadə olunur. Məsələn, müştəri məmnuniyyətinin müxtəlif aspektlərini nümayiş etdirir.
- İctimai Statistikalar: Sosial və demoqrafik statistikaların təqdimatında istifadə olunur. Məsələn, müxtəlif yaş qruplarının əhali içindəki nisbətini göstərir.
- Təhsil və Təqdimatlar: Təhsil materiallarında və təqdimatlarda məlumatların sadə və vizual şəkildə təqdim edilməsində istifadə olunur.
Nəticə:Dairəvi qrafiklər, məlumatların nisbi payını vizual olaraq təqdim etmək üçün effektiv bir vasitədir. Onlar, məlumatların nisbətlərini və müxtəlif kateqoriyaların bütündən nə qədərini təmsil etdiyini aydın şəkildə göstərir. Bununla yanaşı, məlumatların sıxlığı və kiçik fərqlilikləri nəzərə alındığında, uyğun qrafik növünü seçmək vacibdir. Dairəvi qrafiklər, təqdimatlarda, hesabatlarda və vizual analizi tələb edən digər sahələrdə dəyərli bir vasitə olaraq istifadə olunur.
Bar Chart (Sütun Qrafiki)
Sütun qrafiki (bar chart), müxtəlif kateqoriyaları və ya qrupları müqayisə etmək və vizual olaraq təqdim etmək üçün istifadə olunan bir qrafik növüdür. Bu qrafik növü, hər bir kateqoriyanın miqdarını və ya dəyərini sütunlar vasitəsilə göstərir və məlumatların asanlıqla müqayisə edilməsinə imkan tanıyır. Sütun qrafikləri çoxsaylı tətbiq sahələrində istifadə olunur, xüsusən də məlumatların müxtəlif qruplar arasında müqayisə edilməsi tələb olunduqda.
Sütun Qrafikinin Strukturu
- Sütunlar (Bars): Sütun qrafikinin əsas hissəsini təşkil edir. Hər bir sütun fərqli kateqoriyaları və ya qrupları təmsil edir. Sütunun hündürlüyü və ya uzunluğu, həmin kateqoriyanın dəyərini və ya miqdarını göstərir.
- Y Oxu (Vertical Axis): Y oxu, sütunların dəyərlərini ölçmək üçün istifadə edilir. Adətən ədədi qiymətləri göstərir və sütunların hündürlüyünü təyin edir.
- X Oxu (Horizontal Axis): X oxu, müxtəlif kateqoriyaları və ya qrupları təmsil edir. Bu ox, məlumatların hansı qruplar üzrə təqdim edildiyini göstərir.
- Etiketlər: Sütunların üzərində və ya yanında yerləşən etiketlər, hər bir sütunun dəyərini və ya miqdarını göstərir. Etiketlər məlumatların dəqiq başa düşülməsini təmin edir.
- Legenda: Bir neçə qrup və ya dəyişənin təmsil edildiyi qrafiklərdə, legenda sütunların hansı kateqoriyaları təmsil etdiyini göstərir.
Sütun Qrafikinin Üstünlükləri
- Məlumatların Asanlıqla Müqayisəsi: Sütun qrafikləri, müxtəlif kateqoriyalar arasındakı dəyərləri asanlıqla müqayisə etməyə imkan tanıyır. Bu, müxtəlif qrupların və ya kateqoriyaların nisbətini və böyüklüyünü vizual olaraq başa düşməyə kömək edir.
- Sadəlik və Aydınlıq: Sütun qrafikləri, məlumatların sadə və aydın şəkildə təqdim edilməsi üçün idealdır. Xüsusilə məlumatların müxtəlif qruplar arasında müqayisə edilməsi üçün faydalıdır.
- Qruplar Arasında Müqayisə: Hər bir kateqoriyanın ayrı-ayrılıqda nümayiş etdirilməsi, qruplar arasında müqayisəni asanlaşdırır. Bu, qərar qəbul etmə prosesini dəstəkləyir.
- İnkişafın və Tendensiyaların Təqdimatı: Sütun qrafikləri, zaman içindəki inkişafları və tendensiyaları göstərmək üçün də istifadə oluna bilər. Məsələn, aylıq satışların müqayisəsi.
Sütun Qrafikinin Məhdudiyyətləri
- Çoxsaylı Kateqoriyaların Qarışıqlığı: Çoxsaylı kateqoriyalar təqdim edildikdə, qrafik qarışıq və oxunması çətin ola bilər. Bu, məlumatların başa düşülməsini çətinləşdirə bilər.
- Kiçik Dəyişikliklərin Gizlədilməsi: Kiçik dəyər fərqliliklərini vizual olaraq göstərməkdə çətinlik yarada bilər. Əgər kateqoriyalar arasında kiçik fərqlər varsa, bu fərqliliklər sütun qrafikində aydın şəkildə görünməyə bilər.
- Müəyyən Dinamiklərin İllustrasiyası: Zaman içərisindəki dəyişikliklər və ya ardıcıl məlumatların təhlili üçün daha çox xətt qrafikləri və ya digər növ qrafiklər daha uyğun ola bilər.
- Səmərəlilik: Böyük məlumat dəstləri üçün sütun qrafikləri bəzən vizual olaraq çox məlumat verə bilər və səmərəsiz ola bilər.
Sütun Qrafiklərinin İstifadə Sahələri
- Biznes və Marketinq: Satış məlumatlarının, müştəri davranışlarının və marketinq kampaniyalarının effektivliyinin təqdim edilməsi üçün istifadə olunur. Məsələn, müxtəlif məhsul qruplarının satış həcmini müqayisə edən qrafiklər.
- Maliyyə Analizi: Şirkətlərin maliyyə nəticələrinin və büdcə bölgüsünün göstərilməsi üçün istifadə edilir. Məsələn, müxtəlif xərc kateqoriyalarının müqayisəsi.
- Tədqiqat və Anketlər: Tədqiqat nəticələrinin və anket məlumatlarının təhlilində istifadə olunur. Məsələn, müxtəlif demoqrafik qrupların əhali içindəki nisbətlərinin müqayisəsi.
- Təhsil: Tədris nəticələrinin və tələbə performansının təqdim edilməsi üçün istifadə olunur. Məsələn, müxtəlif fənlərin tələbə qiymətlərinin müqayisəsi.
- İctimai Statistikalar: Sosial və demoqrafik göstəricilərin təqdimatında istifadə olunur. Məsələn, müxtəlif bölgələrin əhali sayını göstərən qrafiklər.
Nəticə:Sütun qrafikləri, müxtəlif kateqoriyaların və ya qrupların dəyərlərini vizual olaraq təqdim etmək üçün effektiv bir vasitədir. Onlar, məlumatların müqayisə edilməsini və başa düşülməsini asanlaşdırır. Bununla yanaşı, məlumatların sıxlığı və kiçik fərqlilikləri nəzərə alındığında, uyğun qrafik növünü seçmək vacibdir. Sütun qrafikləri, təqdimatlarda, hesabatlarda və məlumatların vizual təqdimatında dəyərli bir vasitə olaraq istifadə olunur.
Pareto Chart (Pareto Qrafiki)
Pareto qrafiki, xüsusilə problem analizində və prioritetlərin müəyyən edilməsində istifadə olunan bir məlumat vizualizasiya alətidir. Vilfredo Pareto-nun adını daşıyan bu qrafik növü, müəyyən bir problemin və ya hadisənin səbəblərini və ya təsir edən faktorları tədqiq edərkən, bu faktorların nisbətən böyüklüyünü göstərməyə imkan tanıyır. Pareto qrafiki, "80/20 qaydası" və ya Pareto Prinsipi olaraq da tanınır və demək olar ki, bütün təsir və ya nəticələrin 80% -nin səbəblərinin yalnız 20% -dən qaynaqlandığını iddia edir.
Pareto Qrafikinin Strukturu
- Sütunlar (Bars): Pareto qrafikindəki sütunlar, hər bir faktorun və ya səbəbin ümumi təsirini göstərir. Sütunlar, təsir edən faktorların böyüklüyünə görə sıralanır.
- Qrafik Üzərində X Oxu (Horizontal Axis): Bu ox, müxtəlif faktorları və ya səbəbləri təmsil edir. Faktora görə sıralanmış sütunlar bu ox üzərində yerləşir.
- Qrafik Üzərində Y Oxu (Vertical Axis): Bu ox, hər bir faktorun təsir miqdarını göstərir. Sütunların hündürlüyü, hər bir faktorun dəyərini göstərir.
- Kumulativ Əmsal (Cumulative Line): Pareto qrafikində, kumulativ əmsal xətti (line) faktorlardan gələn kumulativ faizləri göstərir. Bu xətt, hər bir faktorun təmsil etdiyi nisbətlərin cəmini təmsil edir.
- Əmsalların Vizualizasiyası: Pareto qrafikində, təsir edən faktorların əmsalları, adətən faiz nisbətləri ilə göstərilir. Kumulativ faiz xətti faktorlardan gələn faizlərin toplamını nümayiş etdirir.
Pareto Qrafikinin Üstünlükləri
- Prioritetlərin Müəyyənləşdirilməsi: Pareto qrafiki, problem və ya hadisələrin əsas səbəblərini müəyyən etmək və prioritetləri təyin etmək üçün çox faydalıdır. Əsas səbəblərin təsirini vizual olaraq göstərir.
- Problemlərin Təsirinin Görünməsi: Bu qrafik, hansı problemlərin və ya faktorların ən böyük təsirə sahib olduğunu göstərir, bu da problemlərin həlli üçün fokuslanmanı asanlaşdırır.
- Təkmilləşdirmə İmkanları: Pareto qrafikləri, hansı sahələrdə təkmilləşdirmə və resursların yönləndirilməsi üçün əhəmiyyətli olduğunu müəyyən etməkdə kömək edir. Bu, şirkətlərin və təşkilatların səmərəliliyi artırmasına kömək edir.
- Əsas Səbəbləri Tanımaq: Səbəblərin sıralanması və təsir miqdarının göstərilməsi, əsas səbəbləri tanımaq və problemin həlli üçün müvafiq tədbirlər görmək üçün əla vasitədir.
Pareto Qrafikinin Məhdudiyyətləri
- Sadələşdirmə: Pareto qrafiki, yalnız əsas səbəbləri göstərir və bəzi kiçik səbəblər və ya təsirlər nəzərə alınmaya bilər. Kiçik, lakin əhəmiyyətli səbəbləri müəyyən etməkdə məhdudiyyətlər yarada bilər.
- Faktorların Sayı: Çox sayda faktor və ya səbəb, qrafikdə qarışıqlığa və oxunma çətinliyinə səbəb ola bilər. Bu, qrafikin aydınlığını azalda bilər.
- Əlavə Məlumatın Təqdimatı: Pareto qrafiki, ətraflı analiz və ya dinamik məlumatların təqdimatını təmin etmir. Müxtəlif dəyişənlərin təsirini ətraflı təsvir etmək üçün əlavə məlumat tələb oluna bilər.
- Kumulyativ Təhlil: Kumulativ faizlərin təhlilini təmin etsə də, faktorların müstəqil təsirini və əlaqələrini başa düşmək çətin ola bilər.
Pareto Qrafiklərinin İstifadə Sahələri
- Keyfiyyət Təkmilləşdirmə: Şirkətlər keyfiyyət problemlərinin kök səbəblərini təyin etmək və müvafiq tədbirlər görmək üçün Pareto qrafiklərindən istifadə edirlər. Məsələn, istehsal xətasında yaranan səhvlərin səbəblərinin təhlili.
- İstehsal və Proses Təhlili: İstehsal proseslərində hansı problemlərin ən çox təsir etdiyini müəyyən etmək üçün istifadə olunur. Məsələn, müxtəlif istehsal problemlərinin təsirini müqayisə edən qrafiklər.
- Maliyyə Analizi: Xərclərin və ya gəlirlərin təhlilində istifadə edilir. Məsələn, müştəri xərclərinin kateqoriyalarına görə necə bölündüyünü göstərir.
- Təkmilləşdirmə Təşəbbüsləri: Şirkətlər proseslərin və xidmətlərin təkmilləşdirilməsi üçün əsas məsələləri müəyyən etmək üçün istifadə edirlər. Məsələn, müştəri şikayətlərinin və problemlərinin təhlili.
- Sosial və İctimai Araşdırmalar: Sosial problemlərin və məsələlərin təsirini və səbəblərini təhlil etməkdə istifadə olunur. Məsələn, ictimai xidmətlərdəki problemlərin müzakirəsi.
Nəticə: Pareto qrafiki, problem analizində və prioritetlərin müəyyən edilməsində faydalı bir vasitədir. O, əsas səbəblərin və faktorların təsirini vizual olaraq təqdim edir, bu da problemlərin həllini və təkmilləşdirməni asanlaşdırır. Bununla yanaşı, əsas səbəbləri tanımaq və prioritetləri müəyyən etmək üçün dəqiq və aydın vizual təqdimat təmin edir. Pareto qrafikləri, müxtəlif sahələrdə tətbiq olunur və məlumatların analizi üçün dəyərli bir alət olaraq istifadə edilir.
Box-Whisker Chart (Box Plot Qrafiki)
Box-whisker qrafiki, statistik məlumatların paylanmasını vizual olaraq təqdim edən bir qrafik növüdür. Bu qrafik, məlumatların mərkəzi tendensiyasını, dəyişkənliyini və uç qiymətləri göstərir. Box-whisker qrafiki, həmçinin "box plot" olaraq da adlandırılır və məlumatların müxtəlif xüsusiyyətlərini, məsələn, medianı, kvartilləri, və uç qiymətləri vizual olaraq göstərmək üçün istifadə olunur.
Box-Whisker Qrafikinin Strukturu
- Box (Qutu): Box-whisker qrafikinin əsas hissəsidir. Box, məlumatların mərkəzi 50% -nin necə paylandığını göstərir. Qutunun aşağı və yuxarı sərhədləri, ilk kvartil (Q1) və üçüncü kvartili (Q3) təmsil edir. Qutunun içində yerləşən xətt medianı (Q2) göstərir.
- Whiskers (Tizlər): Qutunun yuxarı və aşağı hissəsindən çıxan xətt hissələridir. Tizlər məlumatların qutudan kənarda yerləşən hissələrini göstərir. Ən çox hallarda, tizlərin uzunluğu, 1.5 * (Q3 - Q1) qədər olur. Tizlərdən kənarda yerləşən nöqtələr uç qiymətləri (outliers) kimi qiymətləndirilir.
- Median (Orta Dəyər): Qutunun içində yerləşən xətt, məlumatların medianını göstərir. Median, məlumatların orta nöqtəsidir və 50% -nin yuxarıda və 50% -nin aşağıda yerləşdiyi qiyməti təmsil edir.
- Quartiles (Kvartillər): Box-whisker qrafikində ilk kvartil (Q1) və üçüncü kvartil (Q3) məlumatların 25% və 75% -ini əhatə edir. Q1, məlumatların ən aşağı 25% -ini, Q3 isə ən yüksək 25% -ini göstərir.
- Outliers (Uç Qiymətlər): Uç qiymətlər, tizlərdən kənarda yerləşən nöqtələrdir. Bu nöqtələr, məlumatların əsas qruplaşmasından fərqlənən dəyər və ya anomaliyalar kimi qiymətləndirilir.
Box-Whisker Qrafikinin Üstünlükləri
- Məlumatların Paylanması: Box-whisker qrafiki, məlumatların mərkəzi tendensiyasını və necə paylandığını asanlıqla göstərir. Bu, məlumatların hansı aralıqda toplandığını başa düşməyə kömək edir.
- Dəyişkənlik və Anomaliyalar: Bu qrafik, məlumatların nə qədər yayıldığını və uç qiymətləri (outliers) göstərir. Bu, məlumatlarda qeyri-adi dəyərləri tanımaq üçün faydalıdır.
- Vizual Təqdimat: Box-whisker qrafiki məlumatları vizual olaraq təmsil edir, bu da məlumatların başa düşülməsini və müqayisə edilməsini asanlaşdırır. Müxtəlif qruplar arasındakı fərqləri tez bir şəkildə göstərə bilər.
- Müxtəlif Qrupların Müqayisəsi: Birdən çox box-whisker qrafiki eyni diagram üzərində yerləşdirilərək müxtəlif qrupların müqayisəsini təmin edir. Bu, qruplar arasında fərqləri və oxşarlıqları anlamağa kömək edir.
Box-Whisker Qrafikinin Məhdudiyyətləri
- Dərin Analiz: Box-whisker qrafiki məlumatların əsas statistik göstəricilərini təqdim etsə də, məlumatların detallarını və daha dərin analizləri təmin etmir. Məsələn, məlumatların yayılmasının səbəblərini ətraflı təsvir etmir.
- Kiçik Dəyişikliklər: Məlumatlarda kiçik dəyişiklikləri və ya fərqləri vizual olaraq göstərməkdə çətinliklər yarada bilər. Yalnız böyük fərqləri açıq şəkildə göstərir.
- Məlumatların Ətraflı Təhlili: Box-whisker qrafiki, məlumatların ətraflı təhlilini təmin etmir. Məlumatların təsnifatı və əlaqələri haqqında ətraflı məlumat təqdim etmir.
- Məlumatların Tam Təsviri: Məlumatların bütün təfərrüatlarını başa düşmək üçün əlavə məlumat və digər qrafik növləri ilə dəstəklənməsi lazım ola bilər.
Box-Whisker Qrafiklərinin İstifadə Sahələri
- Tədqiqat və Statistik Təhlil: Tədqiqatlarda və statistik analizlərdə məlumatların paylanmasını və dəyişkənliyini başa düşmək üçün istifadə olunur. Məsələn, tədqiqat nəticələrinin və anket məlumatlarının təhlili.
- Keyfiyyət Təkmilləşdirmə: İstehsal və xidmət sahələrində keyfiyyətin təkmilləşdirilməsi üçün məlumatların təhlili. Məsələn, istehsal proseslərinin variabilitesinin müəyyənləşdirilməsi.
- Maliyyə Analizi: İqtisadi və maliyyə məlumatlarının analizi. Məsələn, investisiya portfellərinin və gəlir dəyişkənliyinin təhlili.
- Təhsil: Təhsil nəticələrinin və tələbə performansının təhlili. Məsələn, tələbə qiymətlərinin və nəticələrinin analizində istifadə olunur.
- Sosial Araşdırmalar: Sosial göstəricilərin və ictimai problemlərin təhlili. Məsələn, ictimai xidmətlərin və sosial proqramların effektivliyinin qiymətləndirilməsi.
Nəticə: Box-whisker qrafiki, məlumatların paylanmasını, mərkəzi tendensiyasını və dəyişkənliyini vizual olaraq təqdim etmək üçün effektiv bir vasitədir. O, müxtəlif qruplar arasındakı fərqləri və uç qiymətləri başa düşməkdə kömək edir. Box-whisker qrafikləri, məlumatların vizual təqdimatında dəyərli bir alət olaraq istifadə olunur və müxtəlif sahələrdə tətbiq edilir.
Histogram Chart
Histogram chart (histogram), məlumatların paylanmasını və sıxlığını vizual olaraq göstərən statistik bir qrafik növüdür. Histogram, məlumatların necə qruplaşdırıldığını və bu qrupların (bins) sıxlığını göstərir, bu da məlumatların müəyyən bir aralıqda necə toplandığını başa düşməyə kömək edir. Statistik analizdə histogramlar, məlumatların yayılmasını və mərkəzi tendensiyasını vizualizasiya etmək üçün geniş istifadə olunur.
Histogram Chart-in Strukturuna Baxış
- Bars (Sütunlar): Histogramda məlumatlar, adətən ardıcıl sütunlarla təmsil olunur. Hər bir sütun müəyyən bir "bin"i (aralıq) təmsil edir. Sütunun hündürlüyü həmin aralıqda olan məlumatların sayı və ya sıxlığını göstərir.
- Bins (Aralıqlar): Bins, histogramda məlumatların qruplaşdırıldığı aralıqlardır. Məsələn, yaş məlumatları 10-20, 20-30, 30-40 yaş aralıqlarında qruplaşdırıla bilər. Bins-lərin sayı və genişliyi məlumatların təhlilinə görə təyin edilir.
- X-Axis (X-Aksisi): Histogramın x-oxu bins-lərin sərhədlərini və ya aralıqlarını göstərir. X-oxunda, müxtəlif bins-lərin aralıqları yerləşir və hər bir bin məlumatların müəyyən bir aralığını təmsil edir.
- Y-Axis (Y-Aksisi): Histogramın y-oxu hər bir bin üçün məlumatların sayı və ya sıxlığını göstərir. Bu, məlumatların bin içərisindəki tezliyini və sıxlığını təmsil edir.
- Frequency (Tezlik): Tezlik, müəyyən bir bin içindəki məlumatların sayını göstərir. Histogramın hər bir sütununun hündürlüyü, bin içərisindəki məlumatların tezliyini göstərir.
Histogram Chart-ın Üstünlükləri
- Məlumatların Paylanmasını Vizualizə Etmə: Histogram, məlumatların necə paylandığını vizual olaraq təqdim edir. Bu, məlumatların yayılmasını və sıxlığını başa düşməyə kömək edir.
- Qruplaşdırılmış Məlumatları Təhlil Etmə: Histogram, məlumatları müəyyən aralıqlara qruplaşdıraraq onların sıxlığını və tezliyini göstərir. Bu, məlumatların hansı aralıqda toplandığını başa düşməyə kömək edir.
- Tendensiyaları Və Anomaliləri Görmək: Histogramlar, məlumatlarda olan tendensiyaları və anomaliləri tez bir şəkildə başa düşmək üçün faydalıdır. Məsələn, məlumatlarda hansı bölgələrdə sıxlaşma olduğunu görmək mümkündür.
- Müxtəlif Qrupları Müqayisə Etmək: Eyni histogramın müxtəlif variantlarını müqayisə etməklə müxtəlif qruplar arasındakı fərqləri və oxşarlıqları görmək mümkündür.
- Sadə və Anlaşılır Təqdimat: Histogramlar məlumatların paylanmasını sadə və vizual şəkildə təqdim edir. Bu, məlumatların başa düşülməsini asanlaşdırır.
Histogram Chart-ın Məhdudiyyətləri
- Aralıqların Seçilməsi: Bins-lərin sayı və genişliyi məlumatların təhlilində mühüm rol oynayır. Aralıqların düzgün seçilməməsi məlumatların yanlış təhlilinə səbəb ola bilər.
- Kiçik Məlumatlar Üçün Məhdud İstifadə: Histogram, böyük məlumat dəstələri üçün ən effektivdir. Kiçik məlumat dəstələrində isə histogram çox məlumat təqdim etməyə bilər.
- Detallı Təhlil Səhvləri: Histogram yalnız məlumatların tezliyini göstərir və məlumatların digər statistik göstəriciləri haqqında ətraflı məlumat təqdim etmir. Daha dərindən təhlil üçün əlavə analizlər tələb oluna bilər.
- Aralıq Genişliyinin Təsiri: Bins-lərin genişliyi histogramın görünüşünə və interpretasiyasına təsir edə bilər. Geniş aralıqlar məlumatların detallı təhlilini çətinləşdirə bilər.
Histogram Chart-ın İstifadə Sahələri
- Statistik Analiz: Histogram, statistik təhlil və məlumatların paylanmasını başa düşmək üçün geniş istifadə olunur. Məsələn, tələbə ballarının və ya müştəri məmnuniyyəti anketlərinin təhlili.
- Maliyyə Analizi: Maliyyə göstəricilərinin və investisiya risklərinin təhlili üçün histogramlardan istifadə olunur. Məsələn, fond bazarının dəyişkənliyinin təhlili.
- Elmi Tədqiqatlar: Elmi tədqiqatlarda məlumatların yayılmasını və sıxlığını başa düşmək üçün istifadə olunur. Məsələn, bioloji ölçülərin və eksperiment nəticələrinin təhlili.
- Səhiyyə və Təhsil: Səhiyyə və təhsil statistikalarının təhlili üçün histogramlar istifadə olunur. Məsələn, xəstəlik hallarının və tələbə performansının analizində.
- İstehsalat və Keyfiyyət İdarəetməsi: İstehsalat proseslərində və keyfiyyət idarəetməsində məlumatların paylanmasını başa düşmək üçün histogramlardan istifadə olunur. Məsələn, istehsal səhvlərinin və məhsul keyfiyyətinin analizi.
Nəticə: Histogram chart, məlumatların paylanmasını, sıxlığını və mərkəzi tendensiyasını vizual olaraq təqdim edən faydalı bir alətdir. O, məlumatların qruplaşdırılması və təhlilini asanlaşdırır və müxtəlif sahələrdə geniş istifadə olunur. Histogramlar, məlumatların başa düşülməsini və təhlilini asanlaşdıraraq statistik analizlərin daha dərin və effektiv həyata keçirilməsinə kömək edir.
Area Chart (Sahə qrafiki)
Sahə qrafiki statistik məlumatların vizual təqdimatı üçün istifadə olunan bir növ qrafikdir. Bu qrafik, xətt qrafikinə bənzəyir, lakin xəttin altı rənglə doldurulur, beləliklə məlumatların miqdarı daha aydın bir şəkildə göstərilir. Əsasən məlumatların zamanla necə dəyişdiyini vizuallaşdırmaq üçün istifadə olunur.
Sahə qrafiki -nin Strukturu: Area chart, aşağıdakı əsas komponentlərdən ibarətdir:
1. X Oxu (Üfüqi Ox): Məlumatın zaman, kateqoriya və ya başqa bir dəyişənə görə necə dəyişdiyini göstərir. X oxunda müxtəlif vaxt intervalı, kateqoriya adı və ya başqa bir əsas dəyişən yerləşir.
2. Y Oxu (Şaquli Ox): Məlumatın ölçülərini və ya dəyərlərini göstərir. Y oxunda ölçü və ya dəyərin ölçüsü göstərilir.
3. Xətt: Məlumat nöqtələrini birləşdirən xətt. Bu xətt, məlumatların necə dəyişdiyini göstərir.
4. Sahə: Xəttin altındakı sahə, məlumatın həcmini vizuallaşdırır. Adətən bu sahə rənglə doldurulur.
5. Qrafik sahəsi: Y oxundan xəttə qədər olan sahə qrafik sahəsidir. Bu sahə rənglənmiş və ya kölgələnmiş ola bilər.
Sahə qrafiki -nin İstifadə Olunduğu Hallar
1. Zaman Seriyası Analizi: Zamanla dəyişən məlumatları göstərmək üçün istifadə olunur. Məsələn, bir şirkətin satışlarının illik artımını izləmək.
2. Müqayisəli Təhlil: İki və ya daha çox məlumat seriyasını müqayisə etmək üçün effektivdir. Məsələn, iki fərqli regionda satışların müqayisəsi.
3. Yığılmış Məlumatların Vizualizasiyası: Müxtəlif komponentlərin ümumi cəmini göstərmək üçün istifadə olunur. Məsələn, bir büdcənin müxtəlif xərc növlərinə görə necə bölündüyünü göstərmək.
Sahə qrafiki -nin Üstünlükləri
1. Məlumatların Vizual Təsviri: Məlumatların həcm və dəyişikliklərini daha aydın şəkildə təqdim edir. Bu, xüsusilə zaman seriyaları və ya ardıcıllıqlar üçün faydalıdır.
2. Sahə Müqayisəsi: Fərqli məlumat seriyalarını vizual olaraq müqayisə etmək asandır. Müxtəlif rənglər və sahələr məlumatın fərqliliklərini göstərir.
3. Trendlərin Göstərilməsi: Uzunmüddətli trendləri və dəyişiklikləri daha yaxşı izləməyə kömək edir.
Sahə qrafiki -nin Məhdudiyyətləri
1. Məlumatın İncəliyi: Əgər çoxlu məlumat seriyası varsa, məlumatların üst-üstə düşməsi və oxunması çətin ola bilər.
2. Sahə Qrafiklərinin Qarışıqlığı: Çox sayda seriya ilə sahə qrafikləri qarışıq görünə bilər və oxucu üçün çətinlik yarada bilər.
3. Xətaların Sürüşməsi: Xətaların sahəyə daxil olması və ya sahənin rənglə doldurulması məlumatların tam düzgünlüyünə təsir edə bilər.
Nümunələr və Tətbiq
1. Maliyyə Məlumatları: Maliyyə analitikası üçün istifadə olunur, məsələn, bir şirkətin illik gəlirlərinin və xərclərinin müqayisəsi.
2. Hava Proqnozları: Müxtəlif günlərdə temperatur dəyişikliklərini göstərmək üçün istifadə edilə bilər.
3. Səhiyyə Statistikaları: Xəstəliklərin yayılmasını və ya sağlamlıq göstəricilərinin zamanla necə dəyişdiyini göstərmək üçün tətbiq olunur.
Nəticə: Area chart, məlumatların zamanla necə dəyişdiyini və fərqli məlumat seriyalarını necə müqayisə etdiyini göstərmək üçün güclü bir vizual alətdir. Əgər məlumatlar arasındakı dəyişiklikləri və tendensiyaları aydın şəkildə göstərmək istəyirsinizsə, sahə qrafikləri əla bir seçimdir. Ancaq çoxlu məlumat seriyalarını eyni qrafikdə göstərərkən diqqətli olmaq və qrafikin aydın olmasını təmin etmək vacibdir.
X-Y Chart (X-Y Qrafiki)
X-Y chart (və ya X-Y qrafiki) və ya scatter plot (nöqtə qrafiki) iki dəyişənin arasında əlaqəni vizual olaraq göstərən bir qrafik növüdür. Bu qrafik, müxtəlif nöqtələrin iki müstəqil oxda yerləşdirilməsi ilə məlumatların qarşılıqlı əlaqələrini və paylanmasını göstərir. Adı da özlüyündə bu qrafikin necə işlədiyini açıqlayır: X oxu (üfüqi ox) bir dəyişəni, Y oxu (şaquli ox) isə digər dəyişəni təmsil edir.
X-Y Chart-ın Strukturu
1. X Oxu (Üfüqi Ox): Bu ox, bir dəyişənin dəyərlərini göstərir. Məsələn, zaman, yaş, temperatur və ya digər müstəqil dəyişənlər.
2. Y Oxu (Şaquli Ox): Bu ox, digər dəyişənin dəyərlərini göstərir. Y oxunda, X oxunda göstərilən dəyişənin təsiri altında dəyişən dəyər yer alır.
3. Nöqtələr: Hər bir nöqtə, X və Y oxlarındakı müvafiq dəyərləri təmsil edir. Bu nöqtələr qrafikdə müvafiq koordinatlarda yerləşir.
4. Trend Xətti (İstəksiz): Bəzi X-Y qrafiklərində məlumatlar arasındakı əlaqəni daha yaxşı göstərmək üçün trend xətti əlavə edilə bilər. Bu xətt, məlumat nöqtələrinin ümumi tendensiyasını göstərir.
X-Y Chart-ın İstifadə Olunduğu Hallar
1. Əlaqə Analizi: İki dəyişən arasındakı əlaqəni vizual şəkildə təqdim edir. Məsələn, təhsilin gəlirə təsirini araşdırmaq.
2. Əlaqə Gücünün Ölçülməsi: X-Y qrafikləri, dəyişənlər arasındakı əlaqənin gücünü və istiqamətini vizuallaşdırmaq üçün istifadə olunur.
3. Verilənlərin Dağılımının Göstərilməsi: Məlumatların hansı sahədə toplandığını və hansı aralıqda yayıldığını göstərir.
4. Anomaliyaların Aşkarlanması: Normal paylanmadan fərqlənən məlumat nöqtələrini aşkarlamaq üçün faydalıdır.
X-Y Chart-ın Üstünlükləri
1. Dəyişənlər Arasındakı Əlaqənin Aydın Görünməsi: İki dəyişən arasındakı əlaqəni aydın şəkildə göstərir, bu da korrelyasiya və müstəqil dəyişənlərin təsirini anlamağa kömək edir.
2. Anomaliyaların Vurğulanması: Məlumatın normal paylanmasından kənara çıxan nöqtələr asanlıqla müəyyən edilə bilər.
3. Trendlərin Müəyyənləşdirilməsi: Trend xətti əlavə edildikdə, məlumatlar arasındakı ümumi meyilləri vizual olaraq görmək asanlaşır.
X-Y Chart-ın Məhdudiyyətləri
1. Çoxlu Dəyişənlərin Vizualizasiyası: Yalnız iki dəyişən arasındakı əlaqəni göstərir. Bir çox dəyişən arasındakı əlaqələri vizual şəkildə göstərmək çətindir.
2. Gözlə Görülməyən Nüansların İfadəsi: Məlumatların incə nüansları və dərin əlaqələri X-Y qrafikində tam olaraq açıqlanmaya bilir.
3. Məlumatın Oxuma Çətinliyi: Əgər çoxlu nöqtə varsa, qrafik sıx ola bilər və məlumatların oxunması çətinləşə bilər.
X-Y Chart-ın Nümunələri və Tətbiq
1. Təhsil və Gəlir: Şəxslərin təhsil səviyyəsi ilə illik gəlirləri arasındakı əlaqəni göstərmək.
2. Hava Şəraiti: Temperatur və rütubət arasında əlaqəni vizual olaraq göstərmək.
3. Tədqiqat və Eksperimentlər: Eksperimental məlumatların analizində, iki dəyişənin necə əlaqələndiyini göstərmək.
4. İqtisadi Analiz: İqtisadi göstəricilər arasındakı əlaqəni, məsələn, işsizlik dərəcəsi ilə inflyasiya arasındakı əlaqəni göstərmək.
Nəticə: X-Y chart (X-Y qrafiki), iki dəyişən arasındakı əlaqəni vizual olaraq təqdim edən güclü bir alətdir. Bu qrafik, dəyişənlərin qarşılıqlı təsirini və əlaqələrini aydın şəkildə göstərir, ancaq yalnız iki dəyişəni eyni anda vizualizasiya etmək imkanına malikdir. Məlumatların paylanmasını və əlaqələrini aydınlaşdırmaq üçün ideal bir seçimdir, amma daha kompleks məlumat dəstlərini analiz etmək üçün digər qrafik növləri ilə birlikdə istifadə olunmalıdır.
Funnel Chart (Flaqman Qrafiki)
Funnel chart (və ya flaqman qrafiki), məlumatın müxtəlif mərhələlərində necə azaldığını və ya sıxıldığını vizual olaraq göstərən bir qrafik növüdür. Funnel (flaqman) qrafiki, adından da göründüyü kimi, bir flaqman şəklində dizayn edilmişdir, yuxarıdan aşağıya doğru genişlənərək daralır. Bu qrafik növü, müəyyən bir prosesdəki mərhələlərin və bu mərhələlərdəki itkilərin aydın bir şəkildə təqdim edilməsinə kömək edir.
Flaqman Qrafiki -nin Strukturu
1. Yuxarı Şıraq (Geniş Təkan): Flaqmanın ən geniş hissəsidir və bu mərhələdəki ümumi məlumat və ya başlanğıc nöqtəsini təmsil edir.
2. Orta Hissələr: Flaqmanın daralan hissələridir və prosesin hər bir mərhələsində qalan və ya irəliləyən məlumatların dərəcəsini göstərir.
3. Aşağı Şıraq (Dar Təkan): Flaqmanın ən dar hissəsidir və bu mərhələdə qalan son məlumatları və ya nəticələri göstərir.
Flaqman Qrafiki -nin İstifadə Olunduğu Hallar
1. Satış və Marketinq Prosesləri: Müştəri potensiallarının necə azaldığını göstərmək. Məsələn, müştəri cəlb etmə mərhələsindən satışa qədər olan mərhələlərdəki itkiləri vizual olaraq göstərmək.
2. Proses İdarəçiliyi: Müxtəlif proses mərhələlərindəki inkişafları və itkiləri izah etmək. Məsələn, istehsal prosesindəki xərcləri və keyfiyyət yoxlamalarından keçən məhsulları göstərmək.
3. Tətbiq İştirakçıları: İstifadəçi iştirakını izah etmək, məsələn, qeydiyyat mərhələsindən istifadə etməyə qədərki mərhələləri göstərmək.
4. Təlim və İstifadəçi İştirakçılığı: Təlim mərhələlərində iştirakçıların sayını göstərmək və təlim proqramlarının effektivliyini qiymətləndirmək.
Flaqman Qrafiki -nin Üstünlükləri
1. Prosesin Aydın Görünməsi: Məlumatların müxtəlif mərhələlərində necə sıxıldığını və itkiləri vizual şəkildə göstərir.
2. Mərhələlər Arasındakı İtkilərin İzlənməsi: Hər mərhələdəki itkiləri və inkişafları asanlıqla izləməyə kömək edir.
3. Bölgü və Təsir Analizi: Prosesdəki hər mərhələnin təsirini göstərir, bu da qərar qəbul etmə prosesini asanlaşdırır.
Flaqman Qrafiki -nin Məhdudiyyətləri
1. Əksiklik və Təhrif: Prosesin hər mərhələsindəki detalların tam şəkildə təqdim edilməməsi, bəzi məlumatların əskik və ya təhrif edilmiş görünməsinə səbəb ola bilər.
2. Çoxlu Məlumatların Vizualizasiyası: Çoxsaylı mərhələlər və kompleks proseslər üçün əyləncə çətin ola bilər və qrafikin oxunması çətinləşə bilər.
3. Dinamik Təhlil Çətinlikləri: Dinamik proseslər və tez-tez dəyişən mərhələlərdə daha detallı və mütərəqqi təhlil tələb oluna bilər.
Flaqman Qrafiki -nin Nümunələri və Tətbiq
1. Satış Funnel'i: Potensial müştəri cəlb etmə, müştəri görüşləri, təkliflər, müqavilələr və satış mərhələlərini vizual olaraq göstərmək.
2. İstehsal Funnel'i: İstehsal prosesindəki xammal, işlənmiş məhsullar, final məhsullar və keyfiyyət yoxlamalarından keçən məhsulları göstərmək.
3. Marketinq Funnel'i: Reklam kampaniyalarında iştirakçıların mərhələlərini, məsələn, kliklər, qeydiyyatlar, dönüşümlər və satınalmalar.
4. Təlim Funnel'i: Təlim proqramına qatılan iştirakçıların mərhələlərini, məsələn, qeydiyyat, iştirak, aktiv iştirak və nəticələr.
Nəticə: Funnel chart, proseslərin və mərhələlərin necə azaldığını və sıxıldığını vizual olaraq təqdim edən faydalı bir alətdir. Bu qrafik, hər mərhələdəki itkiləri və dəyişiklikləri asanlıqla izləməyə kömək edir, amma daha çox detal və dinamik məlumat tələb edən vəziyyətlərdə əlavə alətlər və metodlar istifadə olunmalıdır. Funnel chart, proseslər və mərhələlər arasındakı əlaqələri aydın şəkildə göstərmək üçün ideal bir vasitədir.
Map Chart (Xəritə Qrafiki)
Map chart (və ya xəritə qrafiki), coğrafi məlumatları və statistik məlumatları vizual olaraq təqdim etmək üçün istifadə olunan bir qrafik növüdür. Xəritə qrafikləri, coğrafi bölgələrdəki dəyişiklikləri, məlumatların paylanmasını və ya müxtəlif yerlərdəki müqayisələri aydın şəkildə göstərmək üçün ideal vasitədir. Bu qrafik növü, məlumatların coğrafi kontekstini anlamağa kömək edir və vizual təsirini artırır.
Xəritə Qrafikinin Strukturu
1. Coğrafi Bölgələr: Xəritə qrafikində müxtəlif coğrafi bölgələr, ölkələr, şəhərlər, rayonlar və ya digər coğrafi bölgələr göstərilir. Bu bölgələr qrafikin əsas xəritə fonunu təşkil edir.
2. Məlumat Qatı: Coğrafi bölgələrin üzərinə yerləşdirilmiş məlumat qatı, hər bölgənin spesifik məlumatlarını göstərir. Bu, rəng, kölgə, ölçü və ya digər vizual elementlərlə təmsil edilə bilər.
3. Əfsanə (Legend): Xəritə qrafikində istifadə olunan rənglərin və ya digər vizual elementlərin məlumatlarını açıqlayan əfsanə. Bu, məlumatların daha asan başa düşülməsinə kömək edir.
4. Rənglər və Vizual Elementlər: Məlumatların təsvirində istifadə olunan rənglər və vizual elementlər, məlumatların miqdarını və ya növünü göstərə bilər. Məsələn, müxtəlif bölgələrdəki əhali sıxlığını və ya iqtisadi göstəriciləri göstərmək üçün fərqli rənglərdən istifadə edilə bilər.
Xəritə Qrafikinin İstifadə Olunduğu Hallar
1. Coğrafi Təhlil: Müxtəlif coğrafi bölgələrdəki məlumatların analizini aparmaq üçün istifadə olunur. Məsələn, əhali sıxlığı, iqtisadi fəaliyyətlər və ya təbii resursların yayılması.
2. Marketinq və Satış: Müxtəlif bölgələrdəki müştəri davranışlarını, satış performansını və marketinq kampaniyalarının təsirini vizual olaraq göstərmək.
3. Səhiyyə və İctimai Statistikalar: Xəstəliklərin yayılmasını, sağlamlıq xidmətlərinin mövcudluğunu və digər səhiyyə göstəricilərini izləmək.
4. Əhali Araşdırmaları: Əhali artımını, köçü və digər demoqrafik dəyişiklikləri izləmək.
5. İnfrastruktur və Planlaşdırma: İctimai infrastruktur layihələrinin və inkişaf planlarının coğrafi təsirini qiymətləndirmək.
Xəritə Qrafikinin Üstünlükləri
1. Coğrafi Konteksin Aydınlığı: Məlumatların coğrafi bölgələrə görə necə paylandığını və dəyişdiyini aydın şəkildə göstərir.
2. İnteraktivlik: Bir çox xəritə qrafiki interaktiv ola bilər və istifadəçilərə məlumatların üzərində gezmək, böyütmək və daha çox məlumat əldə etmək imkanı verir.
3. Vizuallaşdırma: Coğrafi məlumatları vizual olaraq təqdim etmək, məlumatların daha asan başa düşülməsini və təqdim olunmasını təmin edir.
4. Müqayisə: Fərqli bölgələr arasında məlumatları müqayisə etməyə imkan verir və bölgələr arasındakı fərqləri asanlıqla göstərir.
Xəritə Qrafikinin Çatışmazlıqları
1. Detalların Əksikliyi: Bəzi xəritə qrafikləri, məlumatın ətraflı detallarını və incəliklərini göstərməkdə çətinlik çəkə bilər.
2. Məlumatların Böyüklüyü: Çox sayda coğrafi bölgə və məlumat varsa, xəritənin çox sıx görünməsi və məlumatın oxunması çətinləşə bilər.
3. Vizual Distorsiya: Coğrafi bölgələrin müxtəlif ölçüləri və formaları, məlumatların təhrif olunmasına səbəb ola bilər. Məsələn, böyük ölkələr kiçik ölkələrdən daha çox yer tutacaq, baxmayaraq ki, əhali daha az ola bilər.
4. Məlumatların İncəliyi: Bəzi məlumatların xəritədə təsvir olunması çətin ola bilər və xüsusi alətlər və ya daha ətraflı analiz tələb oluna bilər.
Xəritə Qrafikinin Nümunələri və Tətbiq
1. Əhali Xəritəsi: Dünyanın müxtəlif ölkələrindəki əhali sıxlığını göstərən xəritə. Bu xəritə, əhali miqdarını rənglərlə təmsil edə bilər.
2. İqtisadi Göstəricilər: Müxtəlif ölkələrdə və ya bölgələrdə iqtisadi göstəriciləri göstərən xəritə, məsələn, ÜDM, işsizlik dərəcəsi və ya orta gəlir.
3. Marketinq Təhlili: Müxtəlif bölgələrdə müştəri davranışlarını, bazar tələblərini və marketinq kampaniyalarının təsirini göstərən xəritə.
4. Səhiyyə Məlumatları: Xəstəliklərin yayılmasını və ya sağlamlıq xidmətlərinin mövcudluğunu göstərən xəritə.
5. İnfrastruktur Layihələri: İctimai infrastruktur layihələrinin və inkişaf planlarının coğrafi təsirini göstərən xəritə.
Nəticə: Xəritə qrafiki, coğrafi məlumatları və statistik məlumatları vizual olaraq təqdim etmək üçün güclü bir alətdir. Bu qrafik, məlumatların coğrafi bölgələrdə necə paylandığını və dəyişdiyini aydın şəkildə göstərir, lakin geniş və kompleks məlumat dəstləri üçün daha detallı analiz və əlavə vizual alətlər tələb oluna bilər. Xəritə qrafiki, coğrafi təhlil, marketinq, səhiyyə, əhali araşdırmaları və infrastruktur planlaşdırması kimi bir çox sahədə istifadəsi ilə çox yönlü və faydalı bir vasitədir.
Combo Chart (Kombinasiya Qrafiki): Məlumatların Əhatəli Təhlili və Vizualizasiyası
Combo chart (Kombinasiya Qrafiki), iki və ya daha çox fərqli qrafik növünün eyni vizual təqdimatda birləşdirildiyi bir məlumat vizuallaşdırma vasitəsidir. Bu qrafik növü, müxtəlif məlumat seriyalarını eyni baxış nöqtəsindən müqayisə etməyə və analiz etməyə imkan tanıyır. Məlumatların daha aydın və dərin şəkildə təqdim olunmasını təmin edən kombinasiya qrafikləri, müxtəlif sənaye sahələrində geniş istifadə olunur və biznes qərarlarının dəstəklənməsi üçün əvəzsiz bir vasitədir.
Kombinasiya Qrafiki -nin Əsas Növləri
- Sütun və Xətt Qrafiki (Column and Line Chart)
Sütun və xətt qrafiklərinin kombinasiyası, zamanla dəyişən məlumatları vizuallaşdırmaq üçün istifadə edilir. Sütun qrafikləri tez-tez konkret ədədi dəyərləri göstərmək üçün istifadə olunur, məsələn, aylıq satış rəqəmləri. Xətt qrafiki isə bu satışların zamanla necə dəyişdiyini göstərir. Bu yanaşma, həm konkret dəyərləri həm də ümumi trendi bir arada təqdim etməyə imkan tanıyır.
- Bar və Xətt Qrafiki (Bar and Line Chart)
Bar qrafikləri genişlik və yüksəkliyi ilə məlumatın ölçüsünü göstərmək üçün istifadə olunur, məsələn, müxtəlif bölgələrdəki aylıq gəlirlər. Xətt qrafiki isə müştəri sayının dəyişikliklərini və ya digər zamanla dəyişən məlumatları göstərir. Bu kombinasiya, müxtəlif məlumat seriyalarını müqayisə etməyə və onların əlaqələrini anlamağa kömək edir.
- Sahə və Sütun Qrafiki (Area and Column Chart)
Sahə qrafikləri, toplu məlumatları göstərmək üçün istifadə olunur və müştəri qənaətləri və ya digər akkumulyativ dəyərləri vizuallaşdırmağa kömək edir. Sütun qrafikləri isə konkret dövrün məlumatlarını təqdim edir. Bu kombinasiya, xərclərin və qənaətlərin bir-birinə olan münasibətini görməyə imkan verir.
Kombinasiya Qrafiki -nin Üstünlükləri
- Daha Aydın Təhlil: Combo chart, müxtəlif məlumat seriyalarını eyni vaxtda təqdim etməyə imkan tanıyır. Bu, məlumatları daha təsirli şəkildə vizuallaşdırmağa və fərqli məlumat növləri arasında əlaqələri başa düşməyə kömək edir. Məsələn, bir şirkətin aylıq gəlirləri və müştəri sayının eyni qrafikdə göstərilməsi, bu iki məlumat arasındakı əlaqəni daha aydın göstərir.
- Çoxsaylı Ölçü Vahidləri: Combo chart-lar fərqli ölçü vahidlərini və ya skalarları müqayisə etməyə imkan verir. Bu, məlumatların daha geniş perspektivdən qiymətləndirilməsinə kömək edir. Məsələn, bir qrafikdə satış rəqəmləri ilə müştəri rəylərinin müqayisəsi daha asan həyata keçirilir.
- Məlumatların Birləşdirilməsi: Fərqli qrafik növlərinin birləşdirilməsi, müxtəlif məlumat seriyalarının eyni vaxtda müqayisə olunmasını təmin edir. Bu, məlumatların müxtəlif aspektlərini daha dərindən analiz etməyə imkan tanıyır.
Kombinasiya Qrafiki -nin Yaradılması
Combo chart yaratarkən aşağıdakı addımları izləmək faydalıdır:
- Məlumatın Seçilməsi: İstifadə etmək istədiyiniz məlumat seriyalarını müəyyən edin. Fərqli məlumat seriyalarının uyğun olub olmadığını və hansı qrafik növlərinin daha uyğun olduğunu müəyyənləşdirin.
- Qrafik Növlərinin Seçilməsi: Hər bir məlumat seriyası üçün ən uyğun qrafik növünü seçin. Məsələn, zamanla dəyişən məlumatlar üçün xətt qrafiki, konkret dəyərlər üçün isə sütun qrafiki istifadə edilə bilər.
- Qrafikin Yaradılması: Seçilmiş qrafik növlərini birləşdirərək combo chart yaradın. İstifadə etdiyiniz proqram və ya vasitəyə görə, müxtəlif qrafik növlərini eyni qrafikdə uyğunlaşdırmaq üçün müvafiq alətlərdən istifadə edin.
- Etiketlərin və Ölçülərin Düzgün Tənzimlənməsi: Qrafikdə istifadə olunan etiketləri, rəngləri və oxları dəqiq və aydın şəkildə yerləşdirin. Bu, qrafikin oxunaqlılığını artırır və məlumatların daha aydın şəkildə təqdim olunmasını təmin edir.
Kombinasiya Qrafiki -nin İstifadə Sahələri
- Biznes və Maliyyə: Satış rəqəmləri ilə müştəri sayını müqayisə etmək, müxtəlif dövrlərdə gəlirləri izləmək.
- Marketinq: Müxtəlif kampaniyaların effektivliyini müqayisə etmək, reklam xərcləri ilə müştəri reaksiyalarını analiz etmək.
- Təhsil və Araşdırma: Araşdırma nəticələrini təqdim etmək, müxtəlif dəyişənlərin bir-birinə olan təsirini vizuallaşdırmaq.
Nəticə: Combo chart (Kombinasiya Qrafiki), müxtəlif məlumat seriyalarını eyni vizual təqdimatda birləşdirərək daha dərindən təhlil və müqayisə etməyə imkan verən güclü bir vasitədir. Fərqli qrafik növlərinin birləşdirilməsi, məlumatların daha aydın və təsirli şəkildə təqdim olunmasını təmin edir. Bu qrafik növü, müştəri analizi, biznes performansı, marketinq strategiyaları və digər kompleks məlumatların vizuallaşdırılması üçün əvəzsiz bir alət olaraq geniş istifadə olunur.
Qrafiklərdə Şərtli Formatlaşdırma
Şərtli formatlaşdırma, məlumatların vizual təqdimatını daha təsirli, başa düşülən və istifadəyə yararlı etmək üçün tətbiq olunan bir üsuldur. Qrafiklərdə şərtli formatlaşdırma, məlumat nöqtələrini və qrafik elementlərini müəyyən şərtlərə əsaslanaraq fərqli rənglərlə, şriftlərlə və formatlarla vurğulamağa imkan tanıyır. Bu texnika məlumatların təhlilini asanlaşdırır, əhəmiyyətli tendensiyaları və anomaliləri daha aydın görməyə kömək edir və istifadəçilərə məlumatları daha dərindən başa düşmək imkanı verir.
Şərtli Formatlaşdırmanın Əsas Prinsipləri
- Şərtlərin Təyin Edilməsi: Şərtli formatlaşdırmanın ilk mərhələsi məlumatların hansı şərtlər altında formatlaşdırılacağını müəyyənləşdirməkdir. Bu, müəyyən bir dəyərdən yüksək və ya aşağı olan məlumatları seçmək və ya müəyyən kriteriyalara əsaslanan digər formatlaşdırma şərtlərini əhatə edə bilər.
- Vizual Təsir: Şərtli formatlaşdırma məlumatların görünüşünü dəyişdirərək onları daha təsirli və başa düşülən edir. Məlumat nöqtələrinin, barların, xətlərin və etiketlərin rəngləri, şriftləri və digər vizual xüsusiyyətləri dəyişdirilərək əhəmiyyətli məlumat nöqtələri vurğulanır.
- Dinamik Təqdimat: Şərtli formatlaşdırma dinamik şəkildə tətbiq edilə bilər, yəni məlumatlar dəyişdikdə avtomatik olaraq vizual dəyişikliklər edilə bilər. Bu, məlumatların real vaxtda necə dəyişdiyini göstərir və istifadəçilərə ən son məlumatları təqdim edir.
Qrafiklərdə Şərtli Formatlaşdırmanın İstifadə Sahələri
- Rənglərin İstifadəsi: Yüksək və Aşağı Dəyərlərin Vurğulanması: Məsələn, bar chart-larda yüksək dəyərləri yaşıl rənglə, aşağı dəyərləri isə qırmızı rənglə göstərmək.Gradient Rənglər: Line chart-larda məlumatların dəyişkənliyini göstərmək üçün gradient rənglərdən istifadə etmək. Artan dəyərləri daha tünd rənglərlə, azalan dəyərləri isə daha açıq rənglərlə göstərmək.
- Şriftlərin Formatlaşdırılması: Bold və İtalik: Məlumatların əhəmiyyətli olduğunu vurğulamaq üçün müəyyən məlumat nöqtələrini bold və ya italik şriftlərlə təqdim etmək.
Şrift Rəngi: Əhəmiyyətli məlumat etiketlərini fərqli rənglərdə göstərərək onların daha diqqətçəkən olmasını təmin etmək.
- Barların və Xətlərin Formatlaşdırılması: Barların Rəngləri: Bar chart-larda barların rəngini məlumatların əhəmiyyətinə görə dəyişdirmək. Məsələn, hədəfi aşan barları yaşıl, hədəfdən aşağı olanları isə qırmızı ilə göstərmək.
Xətlərin Stil və Rəngləri: Line chart-larda fərqli məlumat kateqoriyalarını göstərmək üçün xətlərin rənglərini və stilini dəyişdirmək.
- Etiketlərin Formatlaşdırılması: Etiketlərin Rəngləri və Şriftləri: Məlumat etiketlərini daha görkəmli etmək üçün fərqli rənglərdə və formatlarda təqdim etmək. Məsələn, böyük dəyərləri qara, kiçik dəyərləri isə boz rənglərlə göstərmək.
Qrafik Etiketlərinin Vurğulanması: Əhəmiyyətli məlumat etiketlərini daha diqqətçəkən etmək üçün şrift ölçüsünü artırmaq və ya fərqli rənglərdən istifadə etmək.
- Dinamik Vizualizasiya: Real-Zaman Təqdimat: Məlumatlar dəyişdikdə avtomatik olaraq şərtli formatlaşdırmanın tətbiq edilməsi. Məsələn, satış rəqəmləri real vaxtda dəyişdikdə, şərtli formatlaşdırma avtomatik olaraq yenilənir.
Şərtli Formatlaşdırmanın Qrafiklərdə Tətbiq Olunduğu Məsələlər
- Performans İzləmə: Satış Performansı: Satış rəqəmlərini təhlil edərkən, müəyyən satış hədəflərinə çatıb-çatmadığınızı göstərmək üçün bar chart-larda şərtli formatlaşdırma istifadə olunur. Yüksək satışları yaşıl, aşağı satışları isə qırmızı rənglə vurğulamaq olar.
Maliyyə İcmalları: Maliyyə göstəricilərinin təhlili zamanı müəyyən büdcə limitlərini aşan və ya aşağı qalan göstəriciləri vizual olaraq təqdim etmək.
- Tələbə Performansı: İmtahan Nəticələri: Tələbələrin imtahan nəticələrini müqayisə edərkən yüksək nəticələri yaşıl rənglə, aşağı nəticələri isə qırmızı rənglə təqdim etmək.
Hədəf İzləmə: Tələbə performansının hədəflərə uyğun olub olmadığını izah etmək üçün qrafiklərdə şərtli formatlaşdırma tətbiq etmək.
- İstehsalat Keyfiyyəti: Keyfiyyət İzləmə: İstehsalat proseslərindəki keyfiyyət göstəricilərini izləmək və qeyri-adi dəyişiklikləri vurğulamaq üçün şərtli formatlaşdırma tətbiq etmək.
Şərtli Formatlaşdırmanın İstifadəsi Üçün Addımlar
- Məlumatların Yığılması: İstifadə ediləcək məlumatların toplanması və təhlili. Bu, müvafiq məlumat nöqtələrini və göstəriciləri əhatə edir.
- Şərtlərin Təyin Edilməsi: Formatlaşdırma üçün istifadə ediləcək şərtlərin müəyyənləşdirilməsi. Məsələn, müəyyən bir dəyərdən yüksək olan məlumatları vurğulamaq.
- Formatların Tətbiq Edilməsi: Müəyyən edilmiş şərtlərə əsasən formatların tətbiq edilməsi. Bu, rənglərin, şriftlərin və digər formatlama üsullarının seçilməsini əhatə edir.
- Nəticələrin Təhlili: Şərtli formatlaşdırmanın nəticələrinin analiz edilməsi və məlumatların təqdimatında baş verən dəyişikliklərin qiymətləndirilməsi.
- Düzəlişlər və Yekunlaşma: Formatlaşdırmada hər hansı bir düzəliş tələb olunursa, onu tətbiq etmək və final versiyasını hazırlamaq.
Nəticə: Qrafiklərdə şərtli formatlaşdırma, məlumatların vizual təqdimatını daha təsirli və başa düşülən etmək üçün mühüm bir vasitədir. Bu üsul, məlumatların əsas tendensiyalarını və anomaliləri vurğulamaq, istifadəçilərin məlumatlarla daha yaxşı əlaqə qurmasını təmin etmək və vizual təqdim